Bursa İlinde Bir Boya Fabrikasının Karbon Ayak İzinin Hesaplanması
Bursa İlinde Bir Boya Fabrikasının Karbon Ayak İzinin Hesaplanması
DOI:
https://doi.org/10.62844/jerf.26Anahtar Kelimeler:
Karbon ayak izi, Karbon vergisi, Tier yöntemi 1Özet
Bu çalışmanın amacı Bursa ilinde faaliyet gösteren bir boya fabrikasının 2024 yılı karbon ayak izinin hesaplanmasıdır. Karbon ayak izi hesabı yapılan boya fabrikası yaklaşık 25 500 m2’lik bir tesis alanına ve 300 kişilik istihdam kapasitesine sahip olup 2024 yılı verisi olarak 18 830 361 kg boya üreten bir firmadır. Bu firmanın karbon ayak izi hesabı Hükümetlerarası İklim Değişikliği Paneli (IPCC)’nin Tier 1 metodolojisi kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Çalışma neticesinde yıllık toplam karbon ayak izi miktarı yaklaşık 1 836,742 ton CO2e olarak bulunmuştur. Karbon ayak izi olarak en yüksek miktar 1 047,027 ton CO2e sonucuyla Kapsam 2 kategorisinde olan elektrik tüketimine aittir. Daha sonra en fazla karbon ayak izi miktarları sırasıyla Kapsam 1 kategorisinde bulunan 317,316 ton CO2e ile doğalgaz, 219,147 ton CO2e ile dizel ve 171,285 ton CO2e ile benzinden kaynaklanmaktadır. Firmanın 2024 yılına ait karbon vergisi, halihazırda Türkiye’de uygulanmamasına rağmen, 23 Avrupa ülkesinin ton CO2e başına ortalama fiyat değeri alınarak hesaplandığında ise yaklaşık 3 161 181 TL olarak belirlenmiştir.
Referanslar
Alıcı, B., Yıldız H., (2012). Küresel Kamusal Bir Mal Olan Çevrenin Korunmasında Karbon Vergisi ve Etkinliği, Hukuk ve İktisat Araştırmaları Dergisi, Cilt 4, No 1:55-64.
Arhan N., 2025. Altın-Gümüş Zenginleştirme Tesisinde Karbon Ayak İi Hesaplanması ve Tekisinin Azaltılmasında Kilt Rol Oynayan Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının Kullanımı, Yüksek Lisans Tezi, Aksaray Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Çevre Mühendisliği Anabilim Dalı.
Ayrıçay Y., Karataş A., (2008). Çevre Finansmanı Muhasebe ve Finansman İçin Yeni Trendler, Gazi Kitapevi, Ankara
Baranzini Andrea, Jose Goldemberg ve Stefan Speck, 2000. A Future for Carbon Taxes, Ecological Economics, 32, S: 395-412
Binboğa, G. (2014). Uluslararası Karbon Ticareti ve Türkiye, Journal of Yasar University, 9 (34) 5732-5759.
Bozoğlu, B., Keskin, B., Çavdar S. (2003). “Küresel Isınma”. 6. Çevre Sorunları Öğrenci Yaklaşımları Sempozyumu Nisan 2003. Mersin.
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, 2012. Türkiye’de Sanayiden Kaynaklanan Tehlikeli Atıkların Yönetiminin İyileştirilmesi, Boya Üretimi, Rehber Doküman.
https://webdosya.csb.gov.tr/db/destek/icerikler/05_boyauret-m--20191127111558.pdf
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, 2020. Boya Üretimi Sektörel Uygulama Kılavuzu, Sanayiden Kaynaklanan Hava Kirliliğinin Belirlenmesi ve Azaltılmasına Yönelik Uygulamanın Kolaylaştırılmasının Sağlanması Projesi. https://webdosya.csb.gov.tr/db/sanayihavarehberi/icerikler/05_boya-uret-m--20200103075113.pdf
Çolak G. ve Türkmen B.A., 2023. Kurumsal Karbon Ayak İzi Analizi: Bir Kimya Fabrikasıİçin Örnek Hesaplama. Artvin Çoruh Üniversitesi, Doğal Afetler Uygulama ve Araştırma Merkezi, Doğal Afetler ve Çevre Dergisi. 2023,9. S. 191-201
DBEIS, 2017. Greenhouse gas reporting: conversion factors. Department for Business, Energy & Industrial Strategy, Condensed set (for most users), https://www.gov.uk/government/publications/greenhouse-gas-reporting-conversionfactors-2017.
Demir, A.S. 2025. Tekstil Sektöründe Karbon Ayak İzi Hesabı ve Analizi. Yüksek Lisans Tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü Enerji Teknolojileri Anabilim Dalı, Enerji Teknolojileri Programı, İstanbul.
Dindar, G. 2021. Otomotiv Yan Sanayinde Karbon Ayak İzinin Hesaplanması Bursa İli Örneği. Yüksek Lisans Tezi, Bursa Uludağ Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü Çevre Mühendisliği Anabilimdalı, Bursa.
Duman H., Özpeynirci R., Yücenurşen M., Bağcı H., 2012. Karbon Muhasebesi. Selçuk Üniversitesi İktisadi İdari Bilimler Fakültesi Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi. Cilt 12, Sayı 24, 2012, 105 – 120.
IPCC, 2006. IPCC Guidelines for National Greenhouse Gas Inventories, General Guidance and Reporting https://www.ipcc-nggip.iges.or.jp/public/2006gl/vol1.html
IPCC, 2013. Anthropogenic and Natural Radiative Forcing. Climate Change 2013: The Physical Science Basis. https://www.ipcc.ch/pdf/assessmentreport/ar5/wg1/WG1AR5_Chapter08_FIN AL.pdf.
Işık, S. 2023. Tekstil Sektöründe Karbon Ayak İzi Hesaplaması. Yüksek Lisans Tezi, Pamukkale Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü Kimya Mühendisliği Anabilim Dalı, Denizli.
İklim Değişikliği Başkanlığı. Kyoto Protokolü. https://iklim.gov.tr/kyoto-protokolu-i-35
Karakoç, M. (2012). Karbon Emisyon Muhasebesi ve Türkiye’de Uygulanabilirliği, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Afyon: Afyon Kocatepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Karyağ, G.S. 2025. Kurumsal Karbon Ayak İzi Hesaplama: Emülgatör Üretimi Yapan Fabrika Örneği ve Kurumsal Sürdürülebilirlik. Yüksek Lisans Tezi, Gebze Teknik Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Çevre Mühendisliği Anabilimdalı. Kocaeli.
Sapmaz, H., 2022. Uluslararası Ekonomik Araştırmalar Dergisi Aralık 2022, Cilt:8, Sayı:3.
Sözen, A., Alp, İ., 2009. “Comparison of Turkey's Performance of Greenhouse Gas Emissions and Local/Regional Pollutants with EU Countries”, Energy Policy, 37(12), 5007-5018.
Özsoy C. E., (2015). Düşük karbon ekonomisi ve Türkiye’nin karbon ayak izi. Hak İş Uluslararası Emek ve Toplum Dergisi, 4(9), 198-215.
Öztürk K., 2002. Küresel İklim Değişikliği ve Türkiye’ye Olası Etkileri. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi Cilt 22, Sayı1 Sayfa 47-65. 2002.
Tax Foundation Europe, 2024. Carbon Taxes in Europe.
https://taxfoundation.org/data/all/eu/carbon-taxes-europe/
Tekin, A., Vural, İ.Y. (2004). Global Kamusal Malların Finansman Aracı Olarak Global Vergi Önerileri. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1722240
TÜİK, Türkiye İstatistik Kurumu, 2025. Sera Gazı Emisyon İstatistikleri 1990-2023. https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Sera-Gazi-Emisyon-Istatistikleri-1990-2023-53974
T.C. Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı, 2023. On İkinci Kalkınma Planı 2024-2028. İklim Değişikliğinin Sürdürülebilir Kalkınmaya Etkisi. Özel İhtisas Komisyonu Raporu.
T.C. Dışişleri Bakanlığı, 2025. https://www.mfa.gov.tr/kyoto-protokolu.tr.mfa
T.C. Ticaret Bakanlığı, 2023. Boya Sektörü. İhracat Genel Müdürlüğü Kimya Ürünleri ve Özel İhracat Daire Başkanlığı
https://ticaret.gov.tr/data/5b87000813b8761450e18d7b/Boya%20Sekt%C3%B6r%C3%BC%20-Nisan%202023.pdf
Tunahan H., 2010. Küresel İklim Değişikliğini Azaltmanın Bir Yolu Olarak Karbon Finansmanı, Muhasebe ve Finansman Dergisi, Sayı: 46.
Türkiye Cumuriyet Merkez Bankası, 2024. 1Nisan 2024 Euro Kuru
https://www.tcmb.gov.tr/kurlar/202404/01042024.xml
Ulusal A., 2021. Tarımda Karbon Ayak İzimiz. Toros İnovasyon Bülteni, Haziran 2021, Sayı 19.
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2025 Erkut Seymenler, Nurettin Yamankaradeniz
Bu çalışma Creative Commons Attribution 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
